– دریایی اندیشه – ماراک نگهبان- فرهنگ -وهنر (هرمزگان) پارس

ماراک(روزنامه)

دریایی اندیشه

نگاهی به مطبوعات در نگهبان هفته نامه ماراک در فرهنگ وتمدن هرمزگان و

دریای اندیشه

فرهنگ تمدن هرمزگان

فرهنگ بومی هرمزگان همانند بسیاری از فرهنگ‌ها در جهان یک فرهنگ محلی ـ منطقه‌ای کهن ودیرینه است.

سخن از فرهنگ به واقع کاری سهل و ممتنع است . شاید به تعداد دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی برای سؤال ” فرهنگ چیست ” پاسخ موجود باشد اما جمع میان تمامی آنها عبارتست از :  ” مجموعه آداب و عادات و رسوم و هنجارهای اخلاقی و دینی و باورهای یک برزن می باشد.

فرهیخته گان بومی از این ویژگی‌ فرهنگی ـ اجتماعی ـ محیط وبستری  که دارای یک فرهنگ معین هرمزگان هست.

ماراک جمع آوری هویت ورسم ورسوم گذشته گان،  را در قالب نشست های دوستان به هویت اصلی آن که گویای نگهبانی به دلیل فراموش شدن ان تلاش میکند.

هر فرهنگی در قالب فرهنگی خود دارای هویت مربوط به آن فرهنگ می‌باشد.

فرهنگ بومی هرمزگان نیز به دلیل نام نهادن فرهنگ برای آن می‌تواند در ساختار درونی خود هویتی به افراد بدهد که از آن می‌توان به‌نام هویت بومی نام برد.

هویت بومی هرمزگان برگرفته از فرهنگ بومی  که لااقل می‌توان در بخش‌هایی تمایز بین آن با فرهنگ هم‌جوار را یافت.

لازم است ما بوم را بشناسیم. بوم یا محیط در انسان‌شناسی اکولوژی، یا انسان‌شناسی محیط شناختی مفهومی فیزیکی است که در آن خاصیت طبیعت، محیط زیست اقلیم درج می‌گردد.

این مفهوم در شرایط محیط شناختی است که بر فرهنگ تاثیر می گذارد، از این نظر می‌توان به تبع تأثیر بوم

فرهنگ، هویت است می‌توان برای فرهنگ بومی هویت بومی درنظر گرفت. بنابراین می‌توان از هویت بومی سخن به میان آورد. حال نیاز است پتانسیل‌های هویت بومی هرمزگان را مورد بررسی قرار داد.

مکان، فضا، زمان، فرهنگ  هرمزگان از مهم‌ترین منابع هویت‌ساز هستند. هرگونه هویت فردی و اجتماعی نیازمند تداوم فردی و اجتماعی است. این تداوم زمانی صورت می‌گیرد که گذشته معناداری وجود داشته باشد. از طرفی دیگر فرهنگ نیز مهم‌ترین و غنی‌ترین منبع هویت‌سازی است. تا زمانی‌که فرهنگ و مخزن فرهنگی و خمیره های فرهنگی و نمادها و نشانه‌ها در فرهنگ وجود نداشته باشد؛ هویت شکل نمی‌گیرد.

 اقای مهدی دیناری فرهیخته شرق هرمزگان

تمدن، هرمزگان

تمدن نحوه زیست علمی و فن آورانه در یک جامعه از کهن تا کنون دربرزنی فراگیر می شود ، یعنی می توان به راحتی از تمدن ان برزن سخن گفت . امروز همه از دستاوردهای صنعتی و علمی در گذشته نیز چنین بود ، اما فرهنگ به معنای پیش گفته فقط ملی و بومی است .

شایان گفتن است که نمی توان در طول حیات یک جامعه تأثیر متقابل فرهنگ و تمدن را نادیده گرفت .

فرهنگ ابتدائی هم نشین تمدن بدوی است و فرهنگ غنی و پربار قابلیت ایجاد یک تمدن پیشرفته و روزآمد را دارد .

مشخص است که اختراع ماشین چاپ چه تحول عظیمی در زندگی بشر ایجاد نمود و چگونه بر فرهنگ جوامع تأثیر ی شگرف نهاد . نیز می دانیم اختراع ماشین بخار در آغاز عصر انقلاب صنعتی و پیدایش پدیده تولید انبوه چگونه مناسبات تولید و اخلاق کار را دگرگون نمود .

از طرف دیگر مظاهر تمدن وقتی از جایی به جایی منتقل می شود تأثیراتی در فرهنگ مقصد به جای می گذارد ، مثلن:  ” فرهنگ آپارتمان نشینی ” یا  ” سوارشدن اتوبوس یا تاکسی ” ،دیدن همین معناست . امروز دیگردیدن افراد در حالی که راه می روند و با تلفن همراه درجاهای ممنوعه صحبت می کنند ، شایدامری عادی است.

امروز به کمک تکنلوژی وچاپ کتب ازجمله چاپ روزنامه ماراک برای پشتی بانی از فرهنگ غنی هرمزگان قدم های استوار گذاشته وشاهد شکوفای دیگر فن آوری های نوین ارتباطی فرهنگ از مؤلفه های تمدنی هستیم بلکه فرهنگ های گوناگون به سرعت از هم تأثیر می پذیرند و قریب به دو دهه است که اصطلاح فرهنگ جهانی همراه با نظم یا نظام نوین جهانی کاملاً در اذهان جای گیر و همین خود موجب بروز نگرانی هایی شده است .

 هفته نامه ماراک خود ملزم بر نگهبانی فرهنگ وتمدن دیرینه هرمزگان برخطه خلیج فارس واستان هرمزگان.

حمایت جدی از اهل هنر و ادب وظیفه متولیان فرهنگ است . گفته می شود در ورزش آماتور هستیم ، اینجا هم آماتور هستیم . هیچ یک از  این قبیله از هنرش بقاعده نان نمی خورد . خاموشی در غربت یا در عزلت و تنهایی فرجام ناگزیر آنانست . حمایتی اگر باشد یا استثناء است یا منجر به ترویج فرهنگ قلب و ناسره می شود . نگاهی به وضعیت موجود و کم و کاست امکانات تخصیص یافته و نبود سیاست های حمایتی و تنظیم کننده ، ترسیم گر فضایی است تاریک که بجای روشن نگهداشتن آن هر ازگاهی عبور شهابی لحظه ای آنرا روشن می کند . بماند که اهل قلم و هنر مشکوه در دست چه به جان می زنند.

مکان، فضا، زمان، فرهنگ از مهم‌ترین منابع هویت‌ساز هستند. هرگونه هویت فردی و اجتماعی نیازمند تداوم فردی و اجتماعی است. این تداوم زمانی صورت می‌گیرد که گذشته معناداری وجود داشته باشد. از طرفی دیگر فرهنگ نیز مهم‌ترین و غنی‌ترین منبع هویت‌سازی است. تا زمانی‌که فرهنگ و مخزن فرهنگی و خمیره های فرهنگی و نمادها و نشانه‌ها در فرهنگ وجود نداشته باشد؛ هویت شکل نمی‌گیرد.

استعدادیابی و پرورش استعدادها در حوزه ادبیات هرمزگان، ارتقای سطح مهارت گفتاری با تکیه بر ادبیات فارسی اعم از اشعار، جملات نغز، ضرب المثل ها و پرورش و تربیت شخصیت های علمی و برجسته در حوزه ادبیات از تاثیرات برگزاری جلسات گپ نوشت فرهنگی و ادبی است.

و همچنین افزایش توجه به ذخایر معنوی شعر و ادب بومی استان هرمزگان و جلوگیری از فراموش شدن مواریث گذشتگان در حوزه ادبیات را از دیگر فواید برگزاری اینگونه جلسات گپ نوشت برشمرد و بیان کرد

شناسایی بیش از پیش شخصیت های استان در حوزه ادبیات، توسعه صنعت گردشگری و افزایش امید و تلاش برای کسانی که در این عرصه در حال حاضر فعالیت دارند نیز از تاثیرات برگزاری این گپنوشت می باشد.

این استان در حوزه ادبیات به ویژه شعر، از استعدادهای فراوان و شخصیت های بزرگ و شاعران گرانقدر و ارزشمندی برخوردار است و عواملی همچون هفته نامه ماراک، تشکیل گپ نوشت نقد ادبی در گسترش این فرهنگ بسیار موثر باشد.

امیری زاده استاد نویسنده رکورد شکن ثبت در کتاب گنیس

مهندس  محمد رضا رئیسی پور

مقاله های متفاوت گاه شماری وبرزن تازیان دربهو در روزنامه ماراک

استادمحمد مذنبی (مقاله گویش هرمزگان)

استاد یوسف ملایی(مقاله گویش هرمزگان نویسنده کتاب برترین ها هرمزگان)

استاد رهبر امامدادی هنرمند وعکاسبرتر استان

• استاد منصورنعیمی گویش هرمزگان

  سفرنامه پیترو دلاواله لینگ پایین کلیک کنید. ودانلود را مجدد کلیک فرمایید

✍ *‌دورهمی سی و ششمی گپ‌ نوشت هرمزگانی*
کپی شده از سایت استالئون

*جاگه* ‌ کتابخانه طالقانی – بندر عباس
*غایه*: سو شمبه. ۷ آذر ماه ۱۳۹۶ ساعت ۱۷ تا ۱۹.

دور همی گپ نوشت ‌ وا باشندگی ۱۶ نفر اَ دوس دارون زبون و فرهنگ هرمزگان برپا بو .

منصور نعینمی پیشکسوتونه وا ابراز وکفه ای دو هفته ای وا شَوندِ پیدا کردن جا و باشندگی دوس دارون تازه هونده نیاز ایدونست که اَ نشستون گذشته و دس هونده هون گپ نوشت بگیت او اَ حرکت که بدون واسطه و تبلیغ رسمی نهادون مسئول رو مردم دوس دار فرهنگ بومی تاثیر ای نهادِ ن ابراز خرسندی ایکرد .

او بی ادامه رهنمودون آموزشی ا کاربرد حرف “ه ” نا خوانا ( غیر ملفوظ) همگام وا زبون پارسی تو نوشتن بندری ایگُفت تا وا اشتباه جای کسره وا کار نبرند..‌ مانند : که ، مه ، چه ‌ .
کاربرد ” و” : ( o) وا جای ضَمّه وا شَوندِ آسون خوندن صلاح ایدونست که انجام ببوت .
و اتونیم بنویسیم : هوندوم : آمدم . ( وا ای گفته بخشی اَ پیشنهاد علی رضایی شریف پذیرفته بو ) .

وا جای آوای ow اتونم اَ دو و او استفاده بکنیم ، مانند :

شوو : شب

او تو ادامه ی گَپش بومی نویسی و بومی گویی نشونه هویت و شخصیت هرکه ایدونست که اتونت باشندگی بوم زادی خو نشون ادیت .

و دگه تاکید ایکه تا اَ واژهونی زیبا و خوش آهنگ مرکب بومی تو شعر و داستان وا کار ببرند.
مانند : کرکِرنگی ، جِلنگ جِلنگ ، استاک استاک ، دوو دوو ه کا .‌‌…‌

استاد پیشکسوت گپ نوشت وا عین حال ایگفت که نبایه اَ دستور زبان پارسی و همی طو آوا نگاری فونتیک که فرهنگستان وسیله ای بی ارتباط بین المللی ایپذیرفتن غفلت بکنیم‌.

عباس رفیعی هم بی تو جریان بودن تاره هونده هون راه دراز،ی که ای گپ نوشت ای پیمودِن و شوربخنانه اساتید زبون شناس علمی همراهی شونکه بازگو ایکه و همی طو بَی زبون دانستن بندری تا ایکه گویش دانستن ببوت تاکید ایکه. او ایگفت که به رسمیت شناختن زبون بومی بایه دور اَ اغراض سیاسی ببوت.

یعقوب باوقار ( یاکوب) دَس هونده هون گپ نوشت حاصل هامو زبون زد آموزگار بی رحم تجربه ای دونست که اول امتحان اِگفتن و دگه یاد ادیت تا ایکه یاد اسدیت و دگه امتحان اَگِنت .

او ای نهضت گپ نوشت بومی وا ای مدون گری، پدیده ای نو ظهور تو کشور ایدونست و ایگفت اصرار بَی گپ نوشت بندری به معنی ای نین که جانبدارانه تعصب بومی ببوت بلکه ای حرکتین که زبون پارسی توانمند ا‌َکن و همی طو راهی بی پیوند زبونون بومی دگه هستن و تاتنی* نمود پیدا کردن زبونون و گویشون دگه هرمزگان که شاخ و برگ زبون معیار استان هستن هم بی زبون بندری کمک اکن .

یاکوب ایگفت که بایه واماش‌ * ببیم که زبون بندری وا زبون وارداتی پایتخت بی شکل ای نکُنتن . ما تو زبون بندری حرف ربط ” و

( va )” مونین .‌‌.‌ “او – و ( o)” مُهستن ….”بَشِت” مونه بودن …”ببوت” هستن …”‌بِسِیت” نینِن … “واگِه” دوروستِن ..‌
.. ای مووردون همیشه بایه تکرار بکنیم تا ملکه ی ذهنمون ببوت ..بی ایکه شوربختونه تو محاوره و صدا و سیما رعایت نابوت و چیزون دگه هم هَن
اگه یه پوره ی * واژه به عنوان واژه هون مهمون جاگزین بکنیم …اَتِرسیم زبون بومی وا یه شیر بی یال و دُ مب آلیش ( هَلِش) * ببوت !.

او اضافه ایکه : تو ای دور همی هو اَ گپ نشتون و آثار فرهنگی دگه بومیون هم بازگو بودن مانند گپ نوشتون بلوچی تا مازندرونی …

او باشندگی خانم هانیه هادی نژاد فعال و دوستدار بومی نویسی گیلکی تبار تو ای دور همی شَوَندِ ای کار ایدونست .
* * *
پخش نشریه ی پربار فرهنگی امرداد توسط مهندس محمد رضا رئیسی پور و دیدن کتابخونه دیر پا ی محله کعله شاهی ( قلعه شاهی ) وا همت خانم لیلا جعفری و آغای یعقوبی ( مسئولون کتابخونه ) وا پدیرایی شون اَ کِرون * زیبا و سپاس مندونه تو ای دور همی هسته .

*****

*هر اُتاکی مَیونه ی دُنیان*

” اُکتاویو پاز”

یاکوب
گروه استاله ئون فرهنگ هرمزگان
۷ آذر ماه ۱۳۹۶
🚴‍♀🌴Y.B.Z.
*واژه*

* تاتَنی : حتی ( گزینشی نویسنده)
* واماش : مواظب ، توجه
* پوره ، پوری : پاره ، پاره هایی ، تعدادی ( گزین شده)
* آلیش – هَلش : عوض ، تبدیل